Tommaso Campanella, De sensu rerum, p. 202
est ipsum calidum calefaciens. Scribere vero est facere et
significare
id, quod scribentis in mente est, et facere scamnum, est
exprimere
in ligno ideam et similitudinem scamni quam in mente habet
artifex.
Hinc Arist. ineptias admirari satis nemo queat, qui fabricam foetus
et animationem motioni
insensatae et quasi non Enti committit,
cum vis bene activa beneque imaginans
requiratur, quae possit in
foetu imaginem exprimere appetentis genitoris vel
genitricis.
~ Regina quaedam test.Avicen. in actu Venereo conspiciens imaginem
Aethyopis genuit nigrum instar Aethyopis,
foetum. Paracelsus autem
tantam putat esse imaginativam
matris ut generare valeat animal irrationale,
ut canem, et monstra, quoniam fictio
prolis est ab idea matris,
et propterea multae mulieres genuere belluas. Quod non
sufficit,
nisi et dispositiones sint in semine, et seminatione, et nutritione
dum
est in utero per easdem ideationes. Alber. addit constellationem, quod
indicat ideationes ab intelligentia non errante
res secundas formare
et architectari. Unde super templum Carthusianorum Romae,
ubi
erant thermae nascuntur plantae omnis generis, et colubri et
herinacij
sponte absque genitoribus. Iamque moris est principum,
picturas
equorum et canum generosorum apponere equabus et canibus cum
Venerem
exercent, ut consimiles generent. Sed miror eorundem
bestialitatem qui bestialis
generationis curam tantam gerunt, humanam
vero negligunt. Propterea quidem in
Republica consulendum esset,
ne secundum dotem matrimonia copulentur, sed secundum
virtutem,
veluti Ocellus Pythagoricus animadvertit; utque
strenui viri
strenuis mulieribus coniungantur; et statuas imaginesque
virorum
clarissimorum literis et armis et probitate, inspectent, eorumque
amore
afficiantur; et tempus observent quando stellae benignae sunt
in horoscopo, in summo
caelo, et planetae felici aspectu mutuo, et ad fixas,
primae magnitudinis
praesertim, fruuntur in suis dignitatibus;
multum enim possunt conferuntque ad
prolis nobilitatem. Item omnes
utantur coitu deficientibus menstruis, quando
mundatus est uterus,
et semen non inficit vitiato excremento. Item post mediam
noctem
cum iam digestio perfecta est: tunc enim auctum est semen,
plenumque
spiritu, et eius emissio genitori non officit interpellando
nutritionem
et spiritum imminuendo et ab opere impediendo. Recte
consultum est
ne sacerdotes generarent. Qui enim contemplationi
divinorum et scientiarum navant
operam, vitibus flaccescunt et
paucos attenuatosque habent spiritus; et in coitu non
ex capite defluunt
in uterum, quoniam pauci sunt, cogitationeque continua
irretiti,
sed ex testiculis; Ac homines proinde crassos, corpulentia
ingenioque
procreant, quale Socrates genuit, et Cicero et Samuel et
et Heli et David et
Telesius . At viri minus Minerva imminuti,
aliud
non cogitant, sed totum spiritum ac semen in cunnum iaculantur;